Czy wiecie, że czas w Legnicy odmierzało 77 zegarów?

Zapraszamy na szlak legnickich zegarów, który powstał w oparciu o książkę Grażyny Humeńczuk i Marcina Makucha „Śladami legnickich zegarów”

Pierwsze mechaniczne zegary wieżowe pojawiły się w Europie w połowie XIV w. Ich posiadanie było symbolem prestiżu miasta i świadectwem dumy jego mieszkańców. Czasomierze pełniły istotną funkcję w organizacji życia mieszkańców, budując w takim samym stopniu jak architektura, coraz bardziej wydajny i precyzyjniej działający organizm społeczny. Jacob Schickfuss, opisując miasto w początkach XVII wieku odnotował, iż w Legnicy zegary „jeden za drugim biją i czas w dzień i noc właściwie oznaczają”.

Zadanie pionierskiego opracowania historii legnickich zegarów postawiła Marta Chmielewska, miłośniczka twórczości Zofii Kossak oraz… zegarów właśnie. Proste z pozoru przedsięwzięcie okazało się prawdziwym wyzwaniem, ponieważ temat nie był dotychczas przedmiotem zainteresowania historyków. Wstępną inwentaryzację, polegającą na lokalizacji mechanizmów oraz ich dokumentacji fotograficznej przeprowadziła grupa społeczników skupiona wokół Towarzystwa Miłośników Twórczości Zofii Kossak oraz portalu liegnitz.pl. Był to pierwszy krok na drodze do opracowania szkicu dziejów legnickich zegarów istniejących w dawnej i współczesnej Legnicy, monografii, której autorami są Grażyna Humeńczuk oraz Marcin Makuch, historycy z Muzeum Miedzi. Poprzedziły ją żmudne, często bezskuteczne poszukiwania śladów zegarów w lokalnej prasie z XIX i XX w. Najciekawsze informacje odszukano w siedemnastowiecznych kronikach opisujących dzieje miasta. Niektóre wiadomości znaleziono w dziełach dziewiętnastowiecznych historyków legnickich i przewodniku po mieście z 1845 roku. Najwięcej danych dostarczyły badania materiałów ikonograficznych, takich jak grafiki, karty pocztowe i fotografie znajdujące się w zbiorach Muzeum Miedzi, zasobach, którymi dysponuje Fundacja Historyczna „Liegnitz.pl” oraz pochodzących z innych źródeł. Wiele wniosła analiza rysunków XVIII-wiecznego topografa, Friedricha Bernharda Wernera. Żmudne poszukiwania pozwoliły opisać 77 instrumentów związanych z architekturą i przestrzenią Legnicy oraz 3 zegary domowe mistrza Johanna Gottfrieda Schaara, działającego w Legnicy w 2. połowie XVIII wieku.

Na bazie książki wytyczone zostały trzy trasy turystyczne prowadzące przez Legnicę śladami zegarów, zarówno tych istniejących, jak i tych niezachowanych. Zapraszamy w podróż, której bohaterami są legnickie chronometry: zegary mechaniczne wznoszące się na kościelnych wieżach, jak i czasomierze słoneczne, zegary dworcowe i zapomniane zegary uliczne... Na szlak kieruje strona internetowa, aplikacja Footsteps, a przede wszystkim książka, dzięki której poznamy tajemnice miasta, kryjące się za zegarowymi tarczami. Zachęcamy do wirtualnych spacerów nowym, legnickim, zegarowym szlakiem.